Reggio czyli pedagogika dialogu i podążania za dzieckiem.
Zaprasza nas do pedagogiki pełnej dialogu i indywidualnych relacji z każdym dzieckiem oraz odkrywa przed nami możliwość eksplorowania świata na nowo razem z dziećmi. Wiąże się to w dużej mierze z obrazem dziecka jaki budujemy i przekazujemy w Wioskach:
widzimy dzieci jako istoty kompetentne, mądre, zdolne do działania i takie, które są stworzone do zawierania głębokich relacji z innymi dziećmi, dorosłymi oraz z otaczających je światem.
Persony w Reggio
Takie podejście wymaga nie tylko wiary w pierwotne umiejętności dziecka, ale także zaufania i szacunku do jego indywidualności oraz niezależności. Ta niezależność nie wiąże się z pozwoleniem na każde działanie, ale bieżącym wspieraniem pomysłów dziecka i umożliwieniem dalszego ich eksplorowania.
Inspirując się takim podejściem, widzimy nauczanie w Wioskach jako płynny i bieżący proces komunikacji i współpracy między rodzicami, pedagogami, środowiskiem a dziećmi. Można to przedstawić w postaci trójkąta, w którego środek wpisane jest dziecko, a każdy róg trójkąta reprezentuje wsparcie kolejno: rodzica, pedagoga i środowiska. Są to trzy rodzaje wsparcia niezbędne w procesie nauczania.
Siedem ważnych lekcji w duchu Reggio
- Pedagodzy wraz z dziećmi wspólnie, szczegółowo badają przedmiot zainteresowań dzieci, zakładając że dzieci mają w sobie ogromny potencjał twórczy.
Pedagodzy wraz z dziećmi omawiają ich prace. Mogą one stanowić inspirację w kolejnych etapach projektu.
Nauka w Wiosce opiera się na procesie doświadczania rzeczywistości przez dziecko i ekspresji na wiele różnych sposobów.
Wspólna, głęboka praca nad projektem umacnia relację pedagoga z podopiecznym.
Dzieci czują się szanowne i poważnie traktowane.
Dokumentacja ma fundamentalne znaczenie w zrozumieniu procesu rozwoju dziecka i komunikacji z rodzicami.
Relacje w wiosce są oparte o model wspólnoty, której członkami są wszystkie osoby pracujące w Wiosce, dzieci i ich rodziny.
Podejście projektowe
Cechą charakterystyczną tego podejścia jest żywy i elastyczny program nauczania, który rozwija się na gruncie obserwacji dzieci przez pedagogów. Pedagodzy podążają za pomysłami dzieci i poprzez zadawanie im pytań oraz odpowiednio przygotowane środowiska, pogłębiają ich wewnętrzną motywację do zgłębiania tego co je w danym momencie interesuje i z czego czerpią radość.
Podejście projektowe ( [wł.] progettazione) – żywe podejście do pracy z dziećmi.
Eksploracja danego obszaru z uważnością na jego przemiany i pomysły dzieci. Program nauczania, który nie jest z góry narzucony, ale powstaje w wyniku obserwacji działalności dzieci. Zgłębia tematy i rozwija umiejętności, związane z teraźniejszymi zainteresowaniami oraz pytaniami dzieci.
Obserwacja i dokumentacja pedagogiczna są podstawą do planowania prowokacji edukacyjnych oraz projektów. Bardzo ważny jest tu udział dzieci zarówno na etapie planowania pracy, jak i omawiania jej w trakcie i po zakończeniu.
Loris Malaguzzi
Loris Malaguzzi – Dyrektor pierwszego Przedszkola Reggio Emilia, uważał, że dzieci ‘mówią’ w 100 językach i że potrzebują mieć dostęp do wielu różnych materiałów oraz sposobów pokazywania swojej wiedzy i rozumienia świata. Dlatego praca z materiałami artystycznymi i luźnymi częściami jest niezwykle ważna w przedszkolach Reggio.
Poniżej Wiersz „100 języków” L. Malaguzzi’ego:
Loris Malaguzzi ,,100 języków dziecka”
1. Dziecko składa się ze stu.
Ma sto języków
sto rąk
sto myśli
sto sposobów
w jaki myśli, bawi się i mówi.
Sto –
zawsze sto rodzajów
słuchania, dziwienia się i kochania.
Sto radosnych sposobów
na śpiewanie i rozumienie
na odkrywanie stu światów
na swobodne wymyślanie stu światów
na marzenie o stu światach.
2. Dziecko ma sto języków
i sto i sto i sto.
Dziewięćdziesiąt dziewięć z nich jednakże
zostają mu ukradzione
ponieważ szkoła i otoczenie
oddzielają jego głowę od ciała.
Każą mu:
myśleć bez rąk
tworzyć bez głowy
słuchać i nic nie mówić
rozumieć bez radości
kochać i dziwić się tylko
w czasie Wielkanocy i Bożego Narodzenia.
3. Każą mu:
odkrywać świat
dawno już odkryty.
Dziewięćdziesiąt dziewięć ze stu
zostają my ukradzione.
Mówią mu:
zabawa i praca
rzeczywistość i fantazja
nauka i wyobraźnia
niebo i ziemia
rozsądek i marzenie
są rzeczami, które nie pasują do siebie.
Mówią mu krótko i zwięźle
że nie ma stu języków.
Dziecko jednak mówi:
A gdyby tak było sto.